بررسی نقش انرژیهای تجدیدپذیر و نو برنرخ تورم در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجو دکتری اقتصادپولی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2 دانشیار اقتصاد، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

3 کارشناسی ارشد، توسعه اقتصادی و برنامه ریزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران

چکیده

نقش انرژی دراقتصاد جهانی اهمیت موضوع انرژی رابیش ازپیش نمایان می سازد. تحقیقات متعددی توسط محققان ایرانی برای بررسی وضعیت فعلی و چشم اندازانرژیهای تجدیدپذیرو نو انجام شده است، امااطلاعاتی درخصوص اثرات انواع انرژیهای تجدیدپذیر و نو برنرخ تورم درایران وجود ندارد. بنابراین هدف اصلی این پژوهش نقش انواع انرژیهای جدید پذیر و نو برنرخ تورم درایران طی دوره 1397-1358 است. برای تحلیل موضوع ازمدل خودرگرسیونی با وقفه توزیعی (ARDL) و روش هم انباشتگی برای تعیین وجودرابطه کوتاه و بلندمدت بین متغیرها بکارگرفته شده است. نتایج نشان دادکه سرعت تعدیل مدل تصحیح خطا نسبتا بالا است و این مدل قادر است در هر دوره به میزان 68 درصدازخطای عدم تعادل کوتاه مدت، برای دستیابی به تعادل بلندمدت را تعدیل نماید. طبق برآوردانجام شده، رابطه بین نرخ تورم، سرانه تولیدناخالص داخلی، نیروی کار، سرمایه گذاری بخش خصوصی در انرژیهای تجدیدپذیر و انواع منابع انرژیهای تجدیدپذیرو نو)خورشید، باد، آب، زمین گرمایی و زیست توده( چه در کوتاه مدت و چه بلندمدت،کاهشی میباشد. همچنین نتایج حاکی از آن است که متغیرهای نیروی کار، تولید ناخالص داخلی، سرمایه گذاری دربخش خصوصی و انواع منابع انرژیهای تجدیدپذیرو نو( خورشید، باد، آب، زمین گرمایی و زیست توده)، موجب کاهش نرخ تورم دربلندمدت می شود، به طوریکه دربلندمدت استفاده یک درصد ازمتغیرهای مذکور نرخ تورم رابه ترتیب 82/0، 76/0، 75/0، 61/0، 54/0، 34/0، 31/0 و 64/0 درصد کاهش می دهدو این امر بدین معناست که انرژی های تجدید پذیر نه تنها تأثیرمخربی بر نرخ تورم ندارد، بلکه رشد اقتصادی را هم دربلند مدت موجب می شود.

کلیدواژه‌ها


[1]   آرمن، سید عزیز، آهنگری، عبدالمجید، زراء نژاد، منصور و زینیوند، عبداله، ارزیابی فصلنامه تأثیر نوسانات درآمد نفت بر هسته تورم در ایران(1338-1388)، سیاستهای اقتصادی، دوره8، شماره 2، 130-113، 1391.
[2]   باصری، بیژن، عباسی، ابراهیم و، کیانی غفار، اثرات مالی گسترش انرژیهای تجدید پذیر بر رشد اقتصادی در ایران، فصلنامه اقتصاد مالی، دوره13، شماره 46، 161-181، 1398.
[3]   پناهی، مصطفی و پوراصغرسنگاچین، فرزام، رشد سبز، منابع، انعطاف پذیری و پایداری محیط زیست، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، 1396.
[4]   تشکینی، احمد، اقتصاد سنجی کاربردی با کمک Microfit، مؤسسه فرهنگی دیبا گران، تهران، 1384.
[5]   حسینی نسب، سید ابراهیم و حاضری نیری، هاتف، تحلیل تعادل عمومی محاسبه پذیر اثر اصلاح یارانه حاملهای انرژی بر تورم و تولید ناخالص داخلی، فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش­های رشدوتوسعه اقتصادی، دوره 2، شماره 7، 148-125، 1391.
[6]   خانی، محمد سعید، فلاحی، اسماعیل و بانشی، مهدی، ارائه‌ی مدل مدیریت تأمین انرژی در ایران براساس معیارهای فنی، اقتصادی و زیست‌محیطی، پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، دوره 18، شماره 5، 60-29، 1395.
[7]   دهقانی، علی، قائد، ابراهیم و احمدی شادمهری، محمدطاهر، بررسی­تأثیر انواع منابع انرژیهای تجدید پذیر برتولید برق در ­ایران،  فصل نامه علمی- ترویجی انرژیهای تجدیدپذیر و نو، دوره7، شماره 2، 81-79، 1399.
[8]   رحیمی، حافظ، بررسی رابطه بین اقتصاد و منابع انرژی و تأثیرات آن­ها بر محیط زیست، سومین کنفرانس بین المللی پژوهش در علوم و تکنولوژی، برلین - آلمان، تیرماه، 1395.
[9]   رضائی، گزارش آماری انرژیهای تجدیدپذیر و نو ایران، سازمان انرژیهای تجدیدپذیر و بهره­وری انرژی برق( ساتبا)، وزارت نیرو، 1397.
[10] سعادت مهر، مسعود، تأثیر افزایش قیمت بنزین و گازوئیل بر نرخ تورم در ایران، فصلنامه پژوهشهای سیاستگذاری و برنامه­ریزی انرژی، دوره 2، شماره 4، 101-85، 1395.
[11] شاهمرادی، اصغر، حقیقی، ایمان و زاهدی، راضیه، بررسی اثرات افزایش قیمت حامل­های انرژی و پرداخت یارانه نقدی در ایران: رویکرد CGE، فصلنامه پژوهشها و سیاستهای اقتصادی، دوره 19، شماره57، 30- 5، 1390.
[12] صادقی، حسین، خاکسار آستانه ، سمانه، ارائه یک الگوی بهینه توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران با استفاده از رویکرد بهینه‌یابی استوار،  پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، دوره 11، شماره 3،  194-159، 1393.
[13] عزیزی، مهشید، کاظمی، شهاب و علی حیدری بیوکی، طاهره، تحلیل آثار تورمی اصلاح قیمت حامل های انرژی در مبحث هدفمندی یارانه­ها با رویکرد مدیریت اقتصاد،  اولین کنفرانس بین المللی نفت، گاز، پتروشیمی و نیروگاهی، مرکز همایش بین المللی هتل المپیک تهران، تابستان، 1391.
[14] قربان نژاد، مجتبی، تاثیر هدفمندکردن یارانه حامل های انرژی بر تورم و رشد اقتصادی ایران، هشتمین همایش ملی انرژی، کمیته ملی انرژی جمهوری اسلامی ایران، تهران، تابستان، 1390.
[15] محنت ­فر، یوسف، برادران خانیان، زینب و آذری، زهرا، اثرتکانه­های قیمت نفت بر تورم در اقتصاد ایران: رویکرد رگرسیون کوانتایل،  فصلنامه پژوهشهای سیاستگذاری و برنامه­ریزی انرژی، دوره 4، شماره 10، 191-171، 1397.
[16] میرزایی خلیل آبادی، حمیدرضا و احمدی، زهره، تحلیل اثر افزایش قیمت حاملهای انرژی بر تورم در بخش کشاورزی،  فصلنامه تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، دوره 2-47، شماره 2، 291-285، 1395.
 [17] نظام آبادی، علیرضا و آزادی راد، بهنام، انرژیهای تجدید پذیر و روند اقتصادی شدن آنها، چهارمین کنفرانس بین المللی رویکردهای نوین در نگهداشت انرژی، بهار، 1393.
 [18] نوفرستی، محمد، ریشه واحدو همجمعی در اقتصادسنجی، مؤسسه خدمات فرهنگی رسا. تهران، 102-91. 1378.
 [19] Ashoorioon, A., Krause, A., & Turzynski, K., Energy transfer in multi field inflation and cosmological perturbations. Journal of Cosmology and Astroparticle Physics2009(02), 014, 2009.
[20] Apergis, N., & Payne, J. E., Renewable and non-renewable energy consumption-growth nexus: Evidence from a panel error correction model. Energy economics34(3), 733-738, 2012.
 [21] Bobai, F. D., An analysis of the relationship between petroleum prices and inflation in Nigeria. International Journal of Business and Commerce1(12), 1-7,2012.
[22] Bala, U., & Chin, L., Asymmetric impacts of oil price on inflation: An empirical study of African OPEC member countries. Energies11(11), 3017,2018.
[23] Brown, S. P., & Yücel, M. K., Energy prices and aggregate economic activity: an interpretative survey. The Quarterly Review of Economics and Finance42(2), 193-208, 2002.
[24] Bassey, G. E., & Ekong, U. M., Energy Consumption and Inflation Dynamics in Nigeria: An ARDL Cointegration Approach. Energy Economics Letters6(2), 66-83,2019.
[25] Behname, M. (2013). The relationship between Market Size, Inflation and Energy. Atlantic Review of Economics: Revista Atlántica de Economía2(1), 11-13.
[26] Chou, K. W., & Tseng, Y. H., Oil prices, exchange rate, and the price asymmetry in the Taiwanese retail gasoline market. Economic Modelling52, 733-741, 2016.
[27] Halada, K., Masanori, S. and Kiyoshi, L, Forecasting of the Consumption of Metals up to 2050, Materials Transactions. 49(3): 402- 410, 2008.
[28] Lin, B., & Jiang, Z., Estimates of energy subsidies in China and impact of energy subsidy reform. Energy Economics33(2), 273-283, 2011.
[29] Meyer, D. F., The Impact of Changes in Fuel Prices on Inflation and Economic Growth in South Africa. In Proceedings of the 11th International RAIS Conference on Social Sciences (pp. 65-73). Scientia Moralitas Research Institute, 2018.
[30] Maji, I. K., Does clean energy contribute to economic growth? Evidence from Nigeria. Energy Reports, 1, 145-150, 2015.
[31] Neupane, I. P., & Carter, B. M., Dynamical relaxation of dark energy: A solution to early inflation, late-time acceleration and the cosmological constant problem. Physics Letters B638(2-3), 94-99, 2006.
[32] Olomola, P. A., & Adejumo, A. V., Oil price shock and macroeconomic activities in Nigeria. International Research Journal of Finance and Economics3(1), 28-34, 2006.
[33] Sahni, V., Energy density of relic gravity waves from inflation. Physical Review D42(2), 453, 1990.
[34] Tsujikawa, S., The effective field theory of inflation/dark energy and the Horndeski theory. In Modifications of Einstein's Theory of Gravity at Large Distances (pp. 97-136). Springer, Cham, 2015.
 [35] Taspinara, K. G. V. A. N., The relationship between industrial production, GDP, inflation and oil price: the case of Turkey. Procedia Economics and Finance25, 497-503, 2015.
[36] Živkov, D., Đurašković, J., & Manić, S., How do oil price changes affect inflation in Central and Eastern European countries? A wavelet-based Markov switching approach. Baltic Journal of Economics19(1), 84-104, 2019.